Güncellenme Tarihi: 27 Ekim 2024
Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme Suçu
Türk Ceza Kanunu'nun 136. maddesi, verilerin hukuka aykırı olarak bir başkasına verilmesi, yayılması veya ele geçirilmesi suçunun temel halini düzenler. 137. madde ise bu suçun ağırlaştırıcı sebeplerini belirtir.
Suçun Yasal Çerçevesi
Madde 136/1'e göre, kişisel verileri hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi 2 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Suçun konusu, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 236. maddesinin 5. ve 6. fıkraları uyarınca kaydedilen beyan ve görüntüler ise ceza bir kat artırılır (TCK m.136/2).
Ağırlaştırıcı Sebepler ve Özel Hükümler
Türk Ceza Kanunu’nun 103. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen suçların mağduru olan çocukların beyanları, Cumhuriyet Savcısı nezaretinde uzmanlarca alınır ve kaydedilir (CMK m.236/5).
Suçun bir kamu görevlisi tarafından görevinin sağladığı yetki kötüye kullanılarak ya da belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlenmesi durumunda ceza yarı oranında artırılır.
Korunan Hukuki Değer
Bu suçun koruduğu temel hukuki değer, kişilerin özel hayatının gizliliği ve kişisel verilerinin korunması hakkıdır.
Kişisel Veri Nedir?
Kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgidir. Örnekler:
- Ad, soyad, doğum tarihi, doğum yeri
- Telefon numarası, araç plakası
- Sosyal güvenlik numarası, pasaport numarası
- Elektronik posta adresi, yerleşim yeri
- Medeni durum, sendikal bağlantılar
- Adli sicil kaydı, genetik bilgiler
- Fotoğraf, görüntü ve ses kayıtları
Suçun Tanımı ve Fiiller
Kişisel veriyi hukuka aykırı olarak verme, bir kimsenin elindeki veriyi başka bir kişiye sunmasıdır.
Kişisel veriyi hukuka aykırı olarak yayma, bir kimsenin elindeki veriyi birden fazla kişinin bilgisine sunması veya dağıtmasıdır.
Kişisel veriyi hukuka aykırı olarak ele geçirme, bir kişinin başkasına ait kişisel veriyi rızası dışında elde etmesidir.
Kişisel verileri hukuka aykırı olarak kaydeden ve sonrasında bu verileri başkasına sunan kişi, hem TCK m.135 hem de TCK m.136 kapsamındaki suçları işlemiş olur.
Hukuki Değerlendirmeler
Mağdurun rızası varsa suç oluşmaz.
Suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete tabi değildir.
Sosyal medya üzerinden başkasına ait fotoğraf kullanılarak sahte hesap açılması, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak ele geçirilmesi veya verilmesi suçunu oluşturur.
Ağırlaştırıcı Nedenler
Failin yaptığı meslek veya sanat, verilerin kaydedilmesi konusunda kolaylık sağlıyorsa ve fail bu kolaylığı kullanarak suç işlemişse, ceza artırılır.
