Güncellenme Tarihi: 30 Ekim 2024

İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 184. maddesinde düzenlenmiştir ve çevrenin korunması amacıyla uygulanır. İdari yaptırımların yetersiz kalması sebebiyle cezai yaptırımlar getirilmiştir. Suçun soruşturma ve kovuşturması şikâyete bağlı değildir ve uzlaştırma kapsamında yer almaz. Suç, asliye ceza mahkemeleri tarafından kovuşturulur.

İmar kirliliğine neden olma suçunda dava zamanaşımı 8 yıl, ceza zamanaşımı ise 10 yıl olarak belirlenmiştir. Suç failleri arasında kamu görevlileri bulunuyorsa, soruşturma izni alınması gereklidir.

Türk Ceza Kanunu'nun 184/1. maddesi, ruhsatsız veya ruhsata aykırı bina yapımını cezalandırır. Ruhsata tabi yapı inşa eden ya da ettiren kişi 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalır.

• Yargıtay, binanın tamamlanmasının şart olmadığını belirtir; inşa süreci başlamış olsa dahi suç oluşur.
• İmar planlarına aykırı yapı inşası da aynı hükümlere tabidir.
• Ruhsat süresi dolmuş bir binada inşai faaliyet devam ettirilirse de suç işlenmiş olur.

Ruhsatsız veya ruhsata aykırı şekilde başlatılmış inşaatların şantiyelerine elektrik, su ve telefon bağlatılması, suç olarak tanımlanır. Yetkili kişilerce bu bağlantıların yapılması, cezai sorumluluk doğurur.

• Şantiye binası ruhsata tabi değildir; ancak şantiye binalarına kaçak elektrik veya su bağlanması suç teşkil eder.
• Elektrik, su veya telefon bağlantısı sağlayan kamu görevlileri, görevi kötüye kullanma suçundan da sorumlu tutulabilir.

Yapı kullanma izin belgesi olmadan sınaî faaliyete izin verilmesi, imar kirliliğine neden olma suçunu oluşturur. İzin verilmesi yeterlidir; faaliyetin başlaması şart değildir.

• Bu suç, belediye sınırları ile sınırlı değildir; her türlü yapı alanında işlenebilir.
• Sanayi faaliyeti ile ilgili yapı kullanma izin belgesi alınmış olmasına rağmen farklı bir sanayi faaliyeti yürütülmesi, bu suç kapsamında değerlendirilemez.

Soru: İmar kirliliğine neden olma suçu hangi hallerde oluşur?

Cevap: Ruhsatsız veya ruhsata aykırı bina yapımı, şantiyelere izinsiz bağlantı yapılması ve yapı kullanma izni olmadan sanayi faaliyetine izin verilmesi hallerinde oluşur.

Soru: Suçun cezası nedir?

Cevap: Cezalar 1 ila 5 yıl arasında hapis cezası olarak belirlenmiştir.

İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu, çevrenin ve kent düzeninin korunması için önemli bir cezai düzenlemedir. Ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılaşmaların önüne geçmek için getirilmiştir ve cezai yaptırımlar içermektedir. İlgili suçların önlenmesi için yapıların imar planına uygun hale getirilmesi şarttır. Aksi halde, ceza hukuku çerçevesinde sorumluluktan kaçınmak mümkün değildir.

Bu makale, Av. Hüseyin Bayar tarafından yazılmış olup Bayar Hukuk Bürosu'na aittir. İzinsiz kopyalanamaz.