Parada Sahtecilik Suçu (TCK 197)

Parada sahtecilik suçu, sahte para basma, satma, dağıtma veya kullanma eylemlerini kapsayan ve toplumun ekonomik güvenliğine zarar veren ciddi bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’nun 197. maddesinde düzenlenen bu suç, ülke ekonomisinin ve parasal düzenin korunmasını amaçlar.

Parada sahtecilik suçunun maddi unsurları, failin sahte parayı bilerek ve isteyerek basması, dağıtması, kullanması veya bu paraları elinde bulundurmasıdır. Aşağıda, suçu oluşturan unsurlar detaylandırılmıştır:

Sahte para üretimi, resmi kurumların yetkisi dışında gerçekleştirilen her türlü para basma faaliyetini kapsar. Bu, paranın sahtesinin yapılması için gerekli materyallerin temin edilmesiyle başlar ve nihai olarak sahte paranın üretilmesi ile sonuçlanır.

Sahte paranın bilerek tedavüle sokulması, yani sahte paranın piyasada kullanılması bu unsura girer. Sahte parayı bilerek kabul etmek ve tedavüle sokmak, suçun oluşması için yeterlidir.

Bir kişinin sahte parayı bulundurması ve bu parayı tedavüle sokma kastı taşıması da parada sahtecilik suçunun maddi unsurlarını oluşturur.

Parada sahtecilik suçunun manevi unsuru, failin bu eylemleri bilerek ve isteyerek yapmasıdır. Failin kasten hareket etmesi gerekmektedir. Bu da, sahte parayı bilerek kullanma ya da basma iradesi anlamına gelir. Taksirle işlenemez; suçun oluşması için bilinçli hareket zorunludur.

Failin, sahte parayı basma, dağıtma veya kullanma iradesiyle hareket etmesi gerekir. Kasten hareket edilen durumlarda suçun maddi unsuru tamamlanır ve cezalandırılır.

TCK 197. maddesine göre parada sahtecilik suçu işleyen kişiler için cezalar şu şekilde düzenlenmiştir:

• 2 yıldan 12 yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezası.
• Eğer suç, örgütlü bir şekilde işlenmişse ceza artırılır.

Cezalar, suçun niteliği ve sahte paranın miktarına göre değişiklik gösterebilir. Özellikle suçun örgütlü şekilde işlenmesi halinde cezalar daha da ağırlaştırılır.

• Suçun örgütlü bir şekilde işlenmesi.
• Sahte paranın büyük miktarda üretilmesi veya geniş bir piyasaya sürülmesi.

Etkin pişmanlık hükümleri uygulanarak failin, sahte parayı kullanmadan önce yetkililere bildirmesi durumunda cezada indirim yapılabilir.

Parada sahtecilik suçundan verilen cezalar, Ceza İnfaz Kanunu'na göre infaz edilir. Suçun örgütlü bir yapı içinde işlenmesi durumunda infaz süresi uzatılabilir.

Bu suç şikayete tabi değildir. Kamu güvenine yönelik bir tehdit olduğu için savcılık resen soruşturma başlatır.

Suçun işleniş şekline ve failin pişmanlık göstermesine bağlı olarak HAGB uygulanabilir. Ancak bu, yargılama sürecindeki diğer etkenlere bağlıdır.

Sahtecilik suçunu işleyen kişi, aynı suçu tekrar işlerse ceza tekerrür hükümleri gereği artırılır.

Bir kişinin, sahte para basma teçhizatı ile yakalanması ve daha önce sahte para piyasaya sürdüğünün tespit edilmesi halinde, fail 2 yıldan 12 yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacaktır. Suçun örgütlü olarak işlendiğinin kanıtlanması durumunda ceza artırılabilir.

Yargıtay, bir davada sanığın sahte para basma işine dahil olduğunu kabul etmiş ve tedavüle soktuğu sahte para miktarını göz önüne alarak üst sınırdan ceza vermiştir. Kararda, sahte paranın geniş çapta piyasaya sürülmesi ağırlaştırıcı neden olarak değerlendirilmiştir.

Parada sahtecilik suçu, hem devletin parasal düzenine zarar verir hem de piyasada güven kaybına neden olur. Bu suç, ekonomik sistemin temel taşlarından biri olan paranın güvenilirliğini zedeler ve hem bireyleri hem de ticaret sistemini olumsuz etkiler.