Ölüme bağlı bir tasarruf miras bırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapılmışsa iptali için dava açılabilir:

• Ehliyetsiz olduğu ileri sürülen miras bırakanın vasiyetname tarihine yakın günlerde ve sonrasında tedavi görüp görmediği hususunda tarafların bilgisine başvurularak varsa doktor raporları, hasta müşahede kâğıtları ve film grafiklerinin eksiksiz getirtilmesi, sonrasında işlem tarihinde miras bırakanın fiil ehliyetinin olup olmadığının tespiti için Adli Tıp Kurumundan rapor alınması gerekmektedir. 
• Miras bırakanın vasiyetname tanzimi tarihinde ehliyetsiz olduğu iddiasına ilişkin tanık dinletilebilir. Tanıkların kesin olmayan ve çelişki içeren ifadeleri ehliyetsizliğin ispatı için delil kabul edilmez. 
• Miras bırakanın tasarruf ehliyeti olmadığına ilişkin kuşku doğuracak bir tıbbi kayıt sunulmamış olması halinde resmi vasiyetname geçerli kabul edilecektir. 
• Miras bırakanın tasarruf ehliyetinin tespiti konusunda mutlaka uzman bilirkişi değerlendirmesi alınmalıdır. Uygulamada bu konuda Adli Tıp Kurumuna müracaat edilmektedir. Yargılama esnasında hâkim tasarruf ehliyetinin tespiti için dosyayı Adli Tıp Kurumuna göndermektedir. 
• Miras bırakanın tasarruf ehliyeti ölüme bağlı tasarrufun tanzim edildiği tarihe yakın bir tarih esas alınarak incelenmelidir. Miras bırakanın bütün tıbbi kayıtları üzerinden inceleme yapılması gerekir. Dolayısıyla dosya Adli Tıp Kurumuna gönderilirken bütün tıbbi raporların dosyada mevcut olması gerekecektir. 

Ölüme bağlı bir tasarruf yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa iptali için dava açılabilir: 

• Miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufun tanziminde iradesini sakatlayan sebeplere maruz kaldığı iddiası ölüme bağlı tasarrufun tanzimi tarihine göre incelenir. 
• Miras bırakan ölüme bağlı tasarrufu tanziminde yanılmışsa, yanılmayı öğrendiği tarihten itibaren bir sene içerisinde ölüme bağlı tasarruftan dönebilir. Bir yıllık süre hak düşürücü süredir. 
• Miras bırakan yanılmayı öğrendiği tarihten itibaren bir sene içerisinde ölüme bağlı tasarruftan dönmemişse ölüme bağlı tasarruf artık geçerli hale gelir. Mirasçıları daha sonra yanılma sebebi ile ölüme bağlı tasarrufun iptalini isteyemez. 
• İradeyi sakatlayan sebeplerden bir diğeri aldatmadır. Aldatma etkisi ile yapılmış ölüme bağlı tasarruflar geçersizdir. 
• Miras bırakan aldatmayı öğrendiği tarihten itibaren bir yıl içinde ölüme bağlı tasarrufundan dönebilir. Bir yıllık süre hak düşürücü süredir. Hak düşürücü sürenin aşılması halinde tasarruf geçerli hale gelir. 
• Miras bırakan aldatmayı öğrenmiş fakat bir sene içerisinde tasarrufundan dönmemişse mirasçıları da artık ölüme bağlı tasarrufun iptali için dava açamaz.
• İradeyi sakatlayan sebeplerden bir diğer ise korkutmadır. Korkutma etkisi ile yapılmış ölüme bağlı tasarruflar geçersizdir. 
• Korkutmanın miras bırakanın iradesini sakatladığının kabulü için miras bırakan veya yakınlarının namus, can, mal ve özgürlüklerini ciddi, ağır ve derhal gerçekleşecek nitelikte bir tehlike ile karşı karşıya olması aranır. 
• Miras bırakan korkutmanın etkisi kalktıktan sonra bir senelik hak düşürücü süre içerisinde ölüme bağlı tasarrufundan dönebilir. Bir senelik hak düşürücü sürenin aşılması halinde artık ölüme bağlı tasarruf geçerli hale gelir. Bir senelik hak düşürücü süre geçmiş ve miras bırakan ölüme bağlı tasarrufundan dönmemişse mirasçılarının da artık ölüme bağlı tasarrufun iptali için dava açma hakkı olmaz. 
• Zorlama da iradeyi sakatlayan sebeplerdendir. Miras bırakan zorlama etkisi ortadan kalktıktan sonra bir sene içerisinde ölüme bağlı tasarruftan dönebilir. Bir senelik hak düşürücü süre geçtikten sonra artık ölüme bağlı tasarruf geçerlilik kazanır ve mirasçıların da ölüme bağlı tasarrufun iptali davası açma hakkı olmaz. 

Ölüme bağlı bir tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlâka aykırı ise iptali için dava açılabilir. Ölüme bağlı bir tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa iptali için dava açılabilir: 

• Ölüme bağlı tasarrufa ilişkin şekil şartı tanzim edildiği tarihteki kanuna göre tespit edilir. 
• Resmi vasiyetname, el yazılı vasiyetname, sözlü vasiyetname veya miras sözleşmesi tanzim edildikleri tarihte yürürlükteki kanunun öngördüğü şekil şartlarına uygun yapılmış olmalıdır. 

Ölüme bağlı tasarrufların iptaline ilişkin Türk Medeni Kanununun 557.maddesinde sayılan sebepler dışında bir sebep bulunmamaktadır. Vasiyetname şartlarının yerine getirilmesi konusunda imkansızlık olması iptal sebebi değildir. Bu konuda dava açılırsa sadece ifa imkansızlığı tespit edilmekle yetinilecektir.

Vasiyetnameye konu edilmiş taşınmazları miras bırakan sağlığında satmış olabilir veyahut vasiyete konu mallar hiçbir zaman miras bırakan adına kayıtlı olmamış olabilir. Bu sebepler de ölüme bağlı tasarrufun iptaline neden olmaz.

Vasiyete konu edilmiş malların geciktirici şarta yahut yüklemelere bağlı kılınmış olması da ölüme bağlı tasarrufun iptali sebebi olarak kabul edilmez.

Bayar Hukuk Bürosu kurucusu Avukat Hüseyin BAYAR, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 557.maddesinde düzenlenmiş Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali Sebepleri konusunda tasarruf ehliyetinin olmaması, iradeyi bozan sebepler ve şekil şartlarına uymamak hakkında kaleme almıştır.