6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve İdari Para Cezaları
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)’nun 18. maddesi, veri sorumlusunun aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde uygulanacak idari para cezalarını düzenler. KVKK çerçevesinde hükmolunan idari para cezaları, veri sorumlusu olan gerçek veya tüzel kişiler aleyhine verilmektedir.
Kişisel Veri ve Veri Sorumlusu Tanımları
Veri Sorumlusunun Aydınlatma Yükümlülüğü
Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı
KVKK’nın 10. maddesi, veri sorumlusunun aydınlatma yükümlülüğünü düzenler. Veri sorumlusu veya yetkilendirdiği kişi, kişisel verilerin elde edilmesi sırasında ilgili kişileri şu konularda bilgilendirmekle yükümlüdür:
- Veri sorumlusunun ve varsa temsilcisinin kimliği,
- Kişisel verilerin hangi amaçla işleneceği,
- İşlenen kişisel verilerin kimlere ve hangi amaçla aktarılabileceği,
- Kişisel veri toplamanın yöntemi ve hukuki sebebi.
İlgili Kişinin Hakları
Veri sorumlusunun, ilgili kişilere aşağıdaki hakları konusunda bilgilendirmesi gerekmektedir. Bu bilgilendirme yapılmazsa, aydınlatma yükümlülüğünün ihlali kabul edilir:
- Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,
- Kişisel veriler işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
- Veri işleme amacını ve amaca uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
- Kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
- Eksik veya yanlış işlenmiş verilerin düzeltilmesini isteme,
- İşleme sebeplerinin ortadan kalkması durumunda verilerin silinmesini, yok edilmesini veya anonim hale getirilmesini talep etme,
- İlgili düzeltme veya silme taleplerinin üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
- Verilerin münhasıran otomatik sistemlerle analiz edilmesi sonucu ortaya çıkan olumsuz sonuçlara itiraz etme,
- Kanuna aykırı veri işleme sebebiyle zarara uğraması halinde zararın giderilmesini talep etme.
Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlali ve 2024 Yılı İdari Para Cezaları
Cezaların Kapsamı ve Miktarı
2024 yılı için yeniden değerleme oranı %58,46 olarak belirlenmiş ve cezalar bu orana göre güncellenmiştir:
- Aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmeyen veri sorumluları hakkında uygulanacak idari para cezası, 47.303 TL ile 946.308 TL arasında değişmektedir.
Kişisel Verileri Koruma Kurulu, şikâyet üzerine veya resen yapacağı inceleme ile eksik bilgilendirme yapan veya aydınlatma yükümlülüğünü ihlal eden veri sorumluları hakkında bu cezaları tahakkuk ettirebilir.
Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi
Veri sorumlusunun, aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirdiğini ispat etme yükümlülüğü vardır. Bu yükümlülük, kişisel verilerin elde edilmesi sırasında veya en geç ilk iletişim anında sağlanmalıdır.
Bayar Hukuk Bürosu’ndan Görüş
Bayar Hukuk Bürosu Kurucusu Avukat Hüseyin BAYAR, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun 10. ve 18. maddeleri kapsamında veri sorumlularının aydınlatma yükümlülüğüne ilişkin mevzuat hükümlerini ele almıştır. İlgili hükümler, veri sorumlularının haklarını ve yükümlülüklerini düzenlemekte olup, bu esaslara uyulmaması durumunda idari para cezaları öngörülmektedir.