Güncellenme Tarihi: 02 Kasım 2024
Müdafiin Yetkileri Nelerdir?
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 153. maddesi, müdafiye soruşturma evresinde dosya içeriğini inceleme ve örnek alma yetkisi tanır. Bu yetki, müdafiin adil yargılanma hakkını savunması açısından önemlidir.
Dosya İnceleme Yetkisinin Kısıtlanması
Cumhuriyet savcısı, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürme riski gördüğünde müdafiin dosya inceleme yetkisini kısıtlamasını hâkimden isteyebilir. Ancak bu kısıtlama sadece aşağıdaki ağır suçlarla sınırlıdır:
- Kasten Öldürme (TCK md. 81, 82, 83),
- Cinsel Saldırı (TCK md. 102, birinci fıkra hariç),
- Çocukların Cinsel İstismarı (TCK md. 103),
- Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti (TCK md. 188),
- Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma (TCK md. 220),
- Devlet Güvenliğine Karşı Suçlar (TCK md. 302-308),
- Anayasal Düzene Karşı Suçlar (TCK md. 309-316),
- Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk (TCK md. 326-337),
- Silah Kaçakçılığı (6136 sayılı Kanun md. 12),
- Bankacılık Kanunu'nda zimmet suçu (md. 160),
- Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nda tanımlanan suçlar.
Yakalanan kişi veya şüphelinin ifadesi, bilirkişi raporları gibi belgeler hakkında kısıtlama kararı verilemez.
Müdafiin Kovuşturma Aşamasındaki Diğer Yetkileri
İddianamenin kabulüyle birlikte müdafi, dosya içeriği ve muhafaza altına alınmış delilleri inceleme, belge örneği alma gibi geniş yetkilere sahiptir. Suçtan zarar görenin vekili de bu haklardan faydalanır.
Duruşmalarda Hazır Bulunma ve Görüşme Yetkisi
Müdafi, sanık katılmasa bile duruşmalara katılma hakkına sahiptir. Ayrıca, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 154. maddesi gereğince, şüpheli veya sanık müdafiiyle her zaman görüşebilir. Görüşmeler dinlenemez veya denetlenemez; ancak belirli suçlar için, savcının talebiyle hâkim kararıyla görüşme hakkı 24 saat boyunca kısıtlanabilir.
Soru Sorma ve Beyana Cevap Verme Yetkisi
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 201. maddesi müdafiye duruşmada doğrudan soru sorma hakkı verir. Ayrıca, 216. maddeye göre müdafi, savcı ve diğer tarafların beyanlarına cevap verebilir. Bu yetkiler, adil bir yargı süreci için kritik öneme sahiptir.
Kanun Yollarına Başvurma Yetkisi
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 261. maddesi uyarınca, müdafi müvekkilinin açık arzusuna aykırı olmamak şartıyla kanun yollarına başvurabilir.
Bu makale, Bayar Hukuk Bürosu kurucusu Av. Hüseyin Bayar tarafından, müdafiin Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre kovuşturma evresindeki yetkilerini detaylı olarak açıklamak üzere kaleme alınmıştır.
