İtiraz ve Şikayet Hakkı: İcra Takibine Nasıl İtiraz Edilir?

İcra takibi, alacaklının borçluya karşı başlattığı yasal bir süreçtir ve borçlunun da bu sürece karşı bazı hakları bulunmaktadır. Farklı icra takip türlerinde borçlunun itiraz ve şikayet hakları değişiklik gösterir. İlamsız icra takibi, ilamlı icra takibi ve kambiyo senetlerine dayalı icra takibi gibi türlerde borçlunun sahip olduğu itiraz ve şikayet hakları aşağıda detaylandırılmaktadır.

İlamsız icra takibi, alacaklının bir mahkeme kararı olmadan başlattığı icra takibidir. Bu tür takipte, borçluya bir ödeme emri gönderilir ve borçlunun borca itiraz etme hakkı tanınır.

Borçlu, ödeme emrini aldıktan sonra 7 gün içinde icra dairesine yazılı olarak itiraz etmelidir. İtiraz edilmezse icra takibi kesinleşir ve haciz süreci başlatılabilir.

Borçlu, borcun tamamına veya bir kısmına itiraz edebilir. Ayrıca borcun miktarı, vadesi ya da ödeme şartlarına itiraz edilebilir. Borçlu, itirazında borcun neden geçersiz olduğunu açıklamalıdır.

Borçlu, borca itiraz ettiğinde icra takibi durur ve alacaklının mahkemede itirazın iptali davası açması gerekir.

İlamlı icra takibi, mahkeme kararıyla alacaklıya tanınan bir hakkın icra dairesi tarafından zorla tahsil edilmesidir. Bu takip türünde borçluya itiraz hakkı sınırlıdır çünkü mahkeme kararı bulunur.

İlamlı icra takibine karşı borçlu, yalnızca takibin hukuka aykırı işlemleri için şikayette bulunabilir. Örneğin, ödeme emrinin yanlış tebliği ya da haciz işleminin usulsüz yapılması durumunda şikayet edebilir.

Borçlu, hukuka aykırı işlemleri öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde icra mahkemesine şikayet başvurusu yapmalıdır.

Kambiyo senetlerine dayalı icra takibi, alacaklının elindeki çek, senet gibi kambiyo senetleriyle başlattığı bir takip türüdür. Bu tür takiplerde borçlunun itiraz süresi ve usulü daha kısadır ve icra takibi kendiliğinden durmaz.

Kambiyo senetlerine dayalı icra takiplerinde borçlu, ödeme emrini aldıktan sonra 5 gün içinde itiraz edebilir. Bu süre ilamsız icra takiplerine göre daha kısadır.

Borçlu, senedin geçerliliğine veya borcun ödenmiş olduğuna dair itirazlarını ileri sürebilir. Ayrıca borcun vadesinin dolmadığını ya da senedin geçersiz olduğunu iddia edebilir.

Kambiyo senetlerine dayalı icra takibine karşı itiraz, icra hukuk mahkemesine değil, genel yetkili mahkemeye (örneğin, asliye hukuk mahkemesi) dava açılarak yapılır. Borçlu itiraz etmiş olsa dahi, icra takibi kendiliğinden durmaz. Takibin durdurulması için mahkemeden tedbir kararı alınması gerekir.

Borçlunun icra takibine yaptığı itiraz, icra takibini durdurur. Ancak alacaklı, borçlunun itirazının haksız olduğunu düşünüyorsa, itirazın iptali davası açabilir.

Alacaklı, borçlunun itirazının haksız olduğunu ispatlamak için genel yetkili mahkemede, örneğin asliye hukuk mahkemesinde itirazın iptali davası açar. Eğer alacak bir tüketici işlemine dayanıyorsa, yetkili mahkeme tüketici mahkemesi olabilir. Mahkeme, borçlunun itirazını haksız bulursa icra takibi devam eder.

Alacaklı, itirazın iptali davası dışında, icra mahkemesine başvurarak itirazın kaldırılmasını da talep edebilir. Bu süreçte alacaklının elinde kambiyo senedi veya kesinleşmiş bir mahkeme kararı gibi belgeler bulunmalıdır.

Şikayet hakkı, icra takibi sırasında yapılan hukuka aykırı işlemlere karşı borçluya verilen bir koruma mekanizmasıdır. İcra dairesinin hatalı işlem yapması durumunda borçlu şikayette bulunabilir.

Tebligatın usulsüz yapılması, haciz işlemlerinin hukuka aykırı şekilde gerçekleştirilmesi gibi durumlarda borçlu şikayet edebilir.

Şikayet hakkı, hukuka aykırı işlem öğrendikten sonra 7 gün içinde kullanılır.

İtiraz ve şikayet süreleri kesin olup, bu süreler içinde yapılmayan başvurular borçlu açısından hak kaybına yol açabilir. Süreyi kaçıran borçlunun icra mahkemesine başvurup süreyi uzatması mümkün değildir. Ancak bazı durumlarda mücbir sebeplerin varlığı halinde itiraz süresinin yenilenmesi talep edilebilir.

İcra takibine karşı borçlunun itiraz ve şikayet hakları önemli koruma mekanizmalarıdır. İlamsız, ilamlı ve kambiyo senetlerine dayalı icra takiplerinde itiraz ve şikayet süreçleri farklılık gösterir. Borçluların bu haklarını doğru ve zamanında kullanmaları büyük önem taşır.