Finansal Sözleşmelere İlişkin Mesafeli Sözleşmeler

Tüketici, kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bilgilendirilmek zorundadır. 

Tüketicinin ön bilgilendirilmesinde aşağıda belirtilen hususların olması yasal zorunluluktur: 

• Sözleşme konusu mal veya hizmetin temel nitelikleri, 
• Satıcı veya sağlayıcının adı veya unvanı, varsa MERSİS numarası, 
• Tüketicinin satıcı – sağlayıcı ile iletişim kurabilmesi için satıcı veya sağlayıcının açık adresi, telefon numarası ve benzeri iletişim bilgileri ile varsa satıcı veya sağlayıcının adına ya da hesabına hareket edenin kimliği ve adresi, 
• Tüketicinin şikâyetlerini iletmesi için özel bir iletişim imkânı var ise buna ait bilgiler, 
• Mal veya hizmetin tüm vergiler dâhil toplam fiyatı, niteliği itibariyle önceden hesaplanamıyorsa fiyatın hesaplanma usulü, varsa tüm nakliye, teslim ve benzeri ek masraflar ile bunların önceden hesaplanamaması halinde ek masrafların ödenebileceği bilgisi, bilgilendirme yanlış ya da eksik olursa tüketici buna katlanmak zorunda değildir. Toplam fiyatın, belirsiz süreli sözleşmelerde veya belirli süreli abonelik sözleşmelerinde, her faturalama dönemi bazında toplam masrafları içermesi zorunludur. 
• Sözleşme kurulması aşamasında kullanılan uzaktan erişim aracının (telefon, mesaj, faks, e-posta ve benzeri) tarifesi olağanın dışındaysa bunun tüketiciye ilave maliyeti, 
• Ödeme, teslimat, ifaya ilişkin bilgiler ile varsa bunlara ilişkin taahhütler ve satıcı veya sağlayıcının şikâyetlere ilişkin çözüm yöntemleri, 
• Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi, usulü ve satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgiler, 
• Cayma bildiriminin yapılacağı açık adres, faks numarası veya elektronik posta bilgileri, 
• Cayma hakkının kullanılamadığı durumlarda, tüketicinin cayma hakkından faydalanamayacağına ya da hangi koşullarda cayma hakkını kaybedeceğine ilişkin bilgi, 
• Satıcı veya sağlayıcının talebi üzerine, varsa tüketici tarafından ödenmesi veya sağlanması gereken depozitolar ya da diğer mali teminatlar ve bunlara ilişkin şartlar, 
• Varsa dijital içeriklerin işlevselliğini etkileyebilecek teknik koruma önlemleri, 
• Satıcı veya sağlayıcının bildiği ya da makul olarak bilmesinin beklendiği, dijital içeriğin hangi donanım ya da yazılımla birlikte çalışabileceğine ilişkin bilgi, 
• Tüketicilerin uyuşmazlık konusundaki başvurularını Tüketici Mahkemesine veya Tüketici Hakem Heyetine yapabileceklerine dair bilgi, 
• Açık artırma veya eksiltme yoluyla kurulan sözleşmelerde, açık artırmayı yapan ile ilgili bilgiler verilmelidir. 

Ön bilgilendirme yapıldığına ilişkin ispat yükü satıcı veya sağlayıcıya aittir. 

Hangi uzaktan erişim aracı kullanılmış olursa olsun ön bilgilendirmenin sözleşme yapılmadan önce açık, anlaşılır ve sade bir şekilde yapılmış olması yasal zorunluluktur. 

Ön bilgilendirmenin yapıldığının teyit edilmemesi halinde sözleşme geçersiz olacaktır. 

Tüketici, sipariş vermesi ile ödeme yükümlülüğüne gireceği konusunda bilgilendirilmelidir. Aksi halde sipariş etmemiş kabul edilir ve ödeme ile yükümlü tutulmaz.

Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmeye ön bilgilendirme formunda yazılması gereken hususlarla birlikte aşağıdaki hususlarında eklenmesi gerekmektedir. Sözleşmenin yazılı olarak veyahut kalıcı veri saklayıcısı (kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD ve benzeri yollarla) ile tüketiciye iletilmesi gerekir.

• Tüketicinin adı, soyadı, açık adresi, varsa elektronik posta adresi, telefon numarası ve diğer iletişim bilgileri. 
• Tüketicilerin şikâyet ve itirazları konusundaki başvurularını tüketici mahkemesine veya tüketici hakem heyetine yapabileceklerine dair bilgi,
• Varsa garanti fonu ya da diğer tazminat düzenlemelerine ilişkin bilgi, 
• Varsa tüketicilerin başvurabileceği diğer çözüm yollarına ilişkin bilgi, 
• Varsa ödeme planına ilişkin bilgi,

Tüketici, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerden on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Sağlayıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispatla yükümlüdür. 

Sigorta sözleşmelerine ve bireysel emekliliğe ilişkin sözleşmelerde ise cayma süresi hakkında diğer mevzuatta yer alan tüketici lehine olan hükümler uygulanır. 

Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde, tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesine ilişkin talebini herhangi bir uzaktan iletişim aracıyla iletmesi yeterlidir. 

Tüketici, sözleşmeyi sona erdirmek için sözleşmenin tesis edilmesini sağlayan yöntemden daha ağır koşullar içeren bir yöntem kullanmak zorunda bırakılamaz. 

Cayma hakkı süresi, sözleşmenin kurulduğu tarihte başlar. Ancak sözleşmenin bütün şartlarının kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verildiği tarihin sözleşmenin kurulduğu tarihten daha sonra olması durumunda, cayma hakkı süresi, tüketicinin sözleşmenin bütün şartlarını edindiği tarihten itibaren başlar. 

İnternet sitesi üzerinden tüketiciye cayma hakkı sunulması durumunda sağlayıcı, tüketicilerin cayma taleplerinin kendisine ulaştığına ilişkin teyit bilgisini, tüketiciye derhal iletmek zorundadır. 

Tüketici, cayma bildirimini yönelttiği tarihten itibaren en geç otuz gün içinde sözleşme ve yan sözleşme uyarınca ifa edilen hizmet bedelleri ile varsa bir kamu kurum veya kuruluşuna ya da üçüncü kişilere ödenmiş olan masraflar ile mevzuat gereği ödenmesi zorunlu olan bedelleri sağlayıcıya iade etmekle yükümlüdür. 

Sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren otuz gün içinde, tüketicinin iade ile yükümlü olduğu masraf ve bedeller hariç tüm ödemeleri tüketiciye iade etmekle yükümlüdür. Sağlayıcı, tüm geri ödemeleri, tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır. 

Tüketicinin cayma hakkını kullanması halinde, varsa yan sözleşme de, herhangi bir tazminat veya cezai şart ödeme yükümlülüğü söz konusu olmaksızın sona erer.

Bedeli finansal piyasadaki dalgalanmalara bağlı olarak sağlayıcının kontrolü dışında değişen ve bu değişimin cayma hakkı süresi içinde gerçekleşebildiği finansal hizmetlere ilişkin sözleşmeler:

• Döviz işlemleri, 
• Para piyasası araçları, 
• Devredilebilir menkul kıymetler, 
• Yatırım ortaklığı payları, 
• Finansal varlıklara dayalı vadeli işlem sözleşmeleri ve eşdeğer nakdi uzlaşmaya dayalı finansal araçlar, 
• Vadeli faiz oranı anlaşmaları, 
• Faiz, döviz ve hisse senedi swapları, 
• Opsiyon işlemleri ve eşdeğer nakdi uzlaşmaya dayalı finansal araçlar, 

Diğer mevzuatta yer alan tüketici lehine olan hükümler saklı kalmak kaydıyla, geçerlilik süresi bir aydan az olan seyahat, bagaj sigortası poliçeleri veya benzeri kısa süreli sigorta poliçelerine ilişkin sözleşmeler. 

Tüketicinin cayma hakkını kullanmasından önce, onun açık onayı üzerine taraflarca tamamen ifa edilmiş olan sözleşmeler.

Bayar Hukuk Bürosu kurucusu Avukat Hüseyin BAYAR, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 49.maddesinde düzenlenmiş finansal sözleşmelere ilişkin mesafeli sözleşmeler, ön bilgilendirme, sözleşme aşaması ve sözleşmeden cayma hakkı ile istisnaları hakkında kaleme almıştır.