Delillerin İleri Sürülmesi ve Tartışılması

Ceza Muhakemesi Kanununun 217.maddesi delilleri takdir yetkisi başlığını taşımaktadır. Madde metni incelendiğinde ceza muhakemesi hukukumuzda delil serbestîsi sisteminin geçerli olduğu tespit edilecektir. 

Delil serbestîsi sistemini ceza muhakemesinde delil yasaklarından ayrı olarak düşünmemek gerekir. Delil yasakları dışındaki dikkat edilmesi gereken nokta ise doğrudan doğruyalık ilkesi gereği delilin mahkeme önüne getirilmiş olmasıdır.

Hâkim, kararını ancak duruşmaya getirilmiş ve huzurunda tartışılmış delillere dayandırabilir. Bu deliller hâkimin vicdanî kanaatiyle serbestçe takdir edilir. 

Yüklenen suç, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş her türlü delille ispat edilebilir. Kanuna aykırı elde edilmiş bulgular, delil olarak kabul edilemez. 

İfade Alma ve Sorguda Yasak UsullerCeza Muhakemesi Kanunu 148.maddede düzenlenmiştir. 

Şüphelinin ve sanığın beyanı özgür iradesine dayanmalıdır. Bunu engelleyici nitelikte kötü davranma, işkence, ilâç verme, yorma, aldatma, cebir veya tehditte bulunma, bazı araçları kullanma gibi bedensel veya ruhsal müdahaleler yapılamaz.

Kanuna aykırı bir yarar vaat edilemez. 

Yasak usullerle elde edilen ifadeler rıza ile verilmiş olsa da delil olarak değerlendirilemez. 

Müdafi hazır bulunmaksızın kollukça alınan ifade, hâkim veya mahkeme huzurunda şüpheli veya sanık tarafından doğrulanmadıkça hükme esas alınamaz. 

 Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması ihtiyacı ortaya çıktığında, bu işlem ancak Cumhuriyet savcısı tarafından yapılabilir. 

Delilin elde edilmesi aşamalarında aydınlatma yükümlülüklerinin ihlal edilmiş olması da delilin hukuka aykırı elde edilmiş olması sonucunu doğuracaktır. Örnek vermek gerekirse; 

• Kolluk tarafından yakalanan kişiye haklarının derhal bildirilmemiş olması,
• Yakınlarını suçlayıcı beyanda bulunmama hakkının hatırlatılmamış olması,
• Tanığa tanıklıktan çekinme hakkının olduğunun hatırlatılmaması,
• Susma hakkının hatırlatılmaması, 
• Müdafiden yararlanma hakkının hatırlatılmaması, 

Aydınlatma yükümlülüğüne aykırılık neticesinde elde edilmiş deliller de artık mahkeme tarafından hükme esas alınamayacaktır. 

Koruma tedbirlerinin karar aşamalarındaki hukuka aykırılıklar da bu tedbirler aracılığıyla elde edilmiş delilleri hukuka aykırı olmasına sebep olacaktır. Örnek vermek gerekirse teknik araçlarla takip koruma tedbiri alınmadan takip yapılması ya da kanundaki hükümlere uyulmadan arama, el koyma işlemleri ile elde edilmiş delilleri gösterebiliriz.