Boşanma ve Mal Paylaşımı: Eşler Arasındaki Anlaşmazlıkların Çözümü

Boşanma sürecinde en sık karşılaşılan anlaşmazlıklardan biri, evlilik sırasında edinilen malların nasıl paylaşılacağı konusudur. Türk Medeni Kanunu çerçevesinde boşanma sonrası mal paylaşımı yapılırken, eşlerin seçtiği mal rejimine göre farklı sonuçlar doğabilir. Bu yazıda, mal rejimi türleri, paylaşım süreci ve anlaşmazlık durumunda başvurulacak hukuki yollar hakkında kapsamlı bilgiler bulabilirsiniz.

Türkiye’deki evliliklerde, boşanma sonrası mal paylaşımı dört farklı mal rejimine göre yapılır. Bu rejimler, eşlerin evlilik öncesinde bir mal rejimi sözleşmesi yapıp yapmadıklarına göre belirlenir.

1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi: Bu rejim, 2002’den sonra evlenen çiftler için yasal mal rejimi olarak kabul edilir. Evlilik boyunca edinilen malların eşit şekilde paylaşılmasını öngörür. Ancak evlilik öncesi edinilen mallar, bağışlar ve miras yoluyla elde edilen malvarlıkları bu paylaşıma dahil edilmez.

2. Mal Ayrılığı Rejimi: Bu rejimde, eşlerin evlilik süresince edindikleri mal varlıkları birbirinden tamamen bağımsızdır. Eşlerin her biri, sahip oldukları malvarlıkları üzerinde tek başlarına tasarruf hakkına sahiptir. Bu rejim, genellikle evlilik sözleşmesiyle tercih edilir.

3. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi: Evlilik boyunca edinilen mallar, boşanma durumunda eşler arasında bölüşülür. Ancak mal ayrılığı rejimi gibi, her iki tarafın ekonomik durumu göz önüne alınarak farklı bir paylaşım yapılabilir.

4. Mal Ortaklığı Rejimi: Evlilik süresince edinilen tüm mal varlıkları ortak kabul edilir ve eşler arasında eşit şekilde paylaşılır. Bu rejim nadiren kullanılır, genellikle özel anlaşmalarla tercih edilir.

Boşanma sonrası mal paylaşımı süreci, eşler arasında bir anlaşma sağlanamaması durumunda mahkemeye taşınır. Mahkeme, evlilik boyunca edinilen malların değerini belirleyerek paylaşımı gerçekleştirir. Ancak bu süreçte kişisel mallar, yani evlilik öncesi sahip olunan veya miras yoluyla elde edilen mal varlıkları, paylaşımın dışında tutulur.

• Kişisel Mallar: Evlilikten önce edinilen mallar, bağış yoluyla ya da miras kalan mal varlıkları kişisel mal sayılır ve paylaşım dışı bırakılır.
• Evlilik Süresince Edinilen Mallar: Evlilik süresince ortak çaba ile edinilen mallar, boşanma sonrası taraflar arasında eşit şekilde bölüştürülür.

Mahkeme, bu süreçte tarafların sunduğu belgeler ve beyanlar doğrultusunda karar verir. Anlaşmazlıkların giderilmesi için bilirkişi incelemesi yapılabilir.

Mal paylaşımı konusunda taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa, mal rejiminin tasfiyesi davası açılabilir. Bu dava, evlilik birliğinin sona ermesi durumunda mal paylaşımının nasıl yapılacağını belirler. Eşler arasında sık karşılaşılan anlaşmazlıklar şunlar olabilir:

• Malvarlığının Gizlenmesi: Eşlerden biri, sahip olduğu malları gizleyebilir veya eksik beyan edebilir. Bu durumda, diğer eşin talebi üzerine mahkeme bu mal varlığını araştırır ve tespiti yapar.
• Kişisel Mal ve Ortak Mal Ayrımı: Kişisel mal sayılması gereken mallar üzerinde çıkan anlaşmazlıklar, mahkemenin mal rejimi kurallarını uygulamasıyla çözüme kavuşturulur.

Bu davalar Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır ve bilirkişi raporları ile desteklenir. Mal varlığının değeri tespit edildikten sonra paylaşım yapılır.

Boşanma ve mal paylaşımı davalarında Yargıtay içtihatları önemli bir rehber görevi görür. Özellikle mal rejimi ve kişisel mal tanımıyla ilgili Yargıtay kararları, alt mahkemelerde verilen kararların doğruluğunu ve hukuki geçerliliğini belirler.

• Kişisel Malların Tespiti: Yargıtay’ın son kararlarında, miras yoluyla edinilen malların paylaşım dışında tutulması gerektiği vurgulanmıştır. Aynı zamanda, eşler arasında yapılan mal rejimi sözleşmelerinin geçerliliği, Yargıtay’ın denetiminden geçer.

Taraflardan biri yerel mahkemenin verdiği kararı temyize götürmek isterse, Yargıtay kararı denetler ve hukuka uygun olup olmadığını değerlendirir.

Boşanma ve mal paylaşımı, eşler arasında ciddi anlaşmazlıklara neden olabilir. Evlilik süresince edinilen malların paylaşımı, mal rejimi türüne göre değişiklik gösterir. Anlaşmazlık durumunda taraflar, mahkemeye başvurarak haklarını talep edebilirler. Yargıtay içtihatları, kişisel mal ve ortak mal ayrımında önemli rol oynar ve davaların çözümünde etkili olur.