Vergi kaçakçılığı suçu, vergi yükümlülüklerinden kaçınmak amacıyla sahte belge düzenlemek, kullanmak ya da muhasebe hileleri ile vergi matrahını eksiltmek veya tamamen yok etmek gibi yollarla işlenen suçtur. Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde düzenlenmiştir ve mali düzenin korunması için ciddi yaptırımlar öngörülmektedir.
Vergi kaçakçılığı suçunu ağırlaştıran durumlar şunlardır:
Suçun hafifletici sebepleri arasında failin pişmanlık göstermesi ve eksik beyan edilen vergileri ödemesi yer alır. Bu durumda cezada indirime gidilebilir.
Vergi kaçakçılığı suçunda verilen cezalar, Ceza İnfaz Kanunu’na göre infaz edilir. Hapis cezaları, suçun ağırlığına göre adli para cezasına çevrilemez. Ancak, belirli durumlarda denetimli serbestlik uygulanabilir.
Vergi kaçakçılığı suçu şikayete tabi değildir. Vergi dairesi veya mali denetim birimleri, suçu tespit ettiklerinde savcılığa suç duyurusunda bulunurlar.
Vergi kaçakçılığı suçu, genellikle HAGB kapsamına girmez. Ancak belirli hafifletici unsurlar altında HAGB uygulanabilir.
Vergi kaçakçılığı suçu için zaman aşımı süresi 5 yıldır.
Fail daha önce vergi kaçakçılığı suçunu işlemişse ve aynı suçu tekrar işlerse, ceza tekerrür hükümleri gereği artırılır.
Fail, vergi kaçakçılığı suçunda pişmanlık gösterip kaçırdığı vergiyi öderse, etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanarak cezasında indirim alabilir.
Vergi kaçakçılığı suçunda devlet, vergi kayıplarını geri almak amacıyla failden maddi tazminat talep edebilir. Vergi kaçakçılığı, kamu maliyesinde ciddi zararlar doğurur ve ekonomik istikrarı zedeler.
Bir kişinin sahte faturalar düzenleyerek vergi beyanlarını düşük göstermesi ve gerçek geliri gizleyip vergi kaçırması vergi kaçakçılığı suçu kapsamına girer. Bu durumda fail, 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası ile yargılanabilir.
Yargıtay 11. Ceza Dairesi, bir olayda bir işletme sahibinin sahte fatura kullanarak vergi kaçırdığı gerekçesiyle hapis cezasına çarptırılmasına karar vermiştir. Yargıtay, suçun ağırlaştırıcı nedenleri arasında sahte belge düzenlemesini değerlendirmiştir.
Vergi kaçakçılığı suçu, devletin gelirlerini düşürür ve kamu hizmetlerinin sürdürülebilirliğini tehlikeye atar. Ayrıca, haksız rekabete yol açarak dürüst mükelleflerin zarar görmesine neden olur.