Haklarınızı TTK'ya Göre Nasıl Koruyabilirsiniz?

Türkiye'de anonim şirketlerde küçük hissedarlar, genellikle azınlık paylara sahip olan ve bu nedenle şirket karar alma süreçlerinde sınırlı etkiye sahip olan hissedarlar olarak tanımlanır. Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve ilgili yönetmelikler, küçük hissedarların haklarını korumak amacıyla belirli düzenlemeler getirmiştir. Bu makalede, küçük hissedarların sahip olduğu temel haklar, bu hakların nasıl kullanılabileceği ve hukuki yollarla nasıl korunabileceği konularında somut bilgiler sunacağız.

TTK, küçük hissedarlara ilişkin birkaç kritik hak tanımaktadır. Bu haklar, şirket yönetiminde etkin bir şekilde yer almalarını ve çıkarlarını korumalarını sağlar. İşte temel haklar:

• Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı: Şirketin mali durumu, yönetim kararları ve diğer önemli konular hakkında bilgi alma hakkı, küçük hissedarlar için en kritik haklardan biridir. Şirketin finansal tablolarını, yönetim kurulunun raporlarını ve genel kurul toplantı tutanaklarını inceleme hakkınız vardır. Bu hak, şirket faaliyetlerinin şeffaflığını artırır.
• Genel Kurulda Temsil ve Oy Hakkı: Küçük hissedarlar, genel kurul toplantılarına katılma ve oy kullanma hakkına sahiptir. Bu hak, şirketin önemli kararlarının alınmasında söz sahibi olmanızı sağlar. Ayrıca, belirli koşullar altında genel kurul toplantılarının iptali için dava açma hakkınız da bulunmaktadır.
• Kâr Payı ve Tasfiye Payı Hakkı: Şirketin yıllık kârından pay alma ve şirket tasfiye edilirse tasfiyeden sonra kalan malvarlığından pay alma hakkına sahipsiniz. Bu haklar, şirketin finansal başarılarından faydalanmanızı sağlar.   

Küçük hissedarlar olarak, şirketin genel kurul kararlarının kanuna, esas sözleşmeye, dürüstlük kuralına veya diğer hukuki normlara aykırı olduğunu düşündüğünüzde, bu kararların iptali için dava açma hakkına sahipsiniz. Bu hak, TTK'nın 445-451.maddeleri arasında düzenlenmiştir.

• Kanuna Aykırılık: Genel kurul kararları, TTK'ya veya diğer ilgili mevzuata aykırıysa, dava açılabilir. Örneğin, genel kurulun yasal sınırların üzerinde bir sermaye azaltımı kararı alması durumunda iptal davası açabilirsiniz.
• Esas Sözleşmeye Aykırılık: Kararlar, şirketin esas sözleşmesine aykırıysa, iptal davası açılabilir. Örneğin, çoğunluk oyu gerektiren bir karar, yeterli çoğunluk sağlanmadan alınmışsa dava açma hakkınız doğar.
• Dürüstlük Kuralına Aykırılık: Azınlık hissedarlarının çıkarlarının ağır şekilde zedelenmesi durumunda, dürüstlük kuralına aykırılık gerekçesiyle iptal davası açabilirsiniz.
• Usul Hataları: Genel kurul toplantılarının usulüne uygun yapılmaması, toplantıya çağrı usullerine uyulmaması veya oy kullanımında usulsüzlük yapılması gibi durumlarda da dava açma hakkınız bulunur.

İptal davası açma süresi hak düşürücü nitelikte olup, genel kurul kararının alındığı tarihten itibaren üç ay içinde açılmalıdır. Bu sürenin geçmesi durumunda dava açma hakkınız kaybedersiniz. Dava sonucunda mahkeme, kararları tamamen veya kısmen iptal edebilir, bu iptal kararı, kararın alındığı andan itibaren geçersiz sayılır.

• Düzenli Takip: Şirketin mali durumunu ve yönetim süreçlerini düzenli olarak takip edin. Bu, potansiyel riskleri erken fark etmenizi sağlar.
• Hukuki Danışmanlık: Herhangi bir hukuki ihlal fark ettiğinizde, gecikmeden hukuki danışmanlık alarak iptal davası açma süreçlerine hazırlıklı olun.
• Genel Kurul Toplantılarına Katılım: Genel kurul toplantılarına katılarak, kararların nasıl alındığını izleyin ve oy kullanma hakkınızı kullanın.

Anonim şirketlerde küçük hissedarların hakları, TTK ve ilgili yönetmelikler tarafından sıkı şekilde korunmaktadır. Bu hakları etkili şekilde kullanarak, şirket yönetimine katılımınızı artırabilir ve şirket kararlarına karşı hukuki olarak korunabilirsiniz. Unutmayın, haklarınızı korumak için proaktif olmak ve gerektiğinde hukuki yollara başvurmak, şirket içindeki pozisyonunuzu güçlendirebilir.